Saanen Keçi Yetiştiriciliği

Saanen keçileri, İsviçre kökenli süt ve döl verimi yüksek hayvanlardır. Bu keçinin en önemli özelliklerinden birisi; farklı iklim ve çevre koşullarına uyabilmesidir. İşte bu özelliğinden dolayı gerek Avrupa ülkelerinde, gerekse diğer bir çok ülkede yerli keçiler ile melezlenerek yüksek verimli yerli keçi tipleri elde edilmiştir.

Saanen Keçisinin Melezlemesi:

Elimizdeki yerli keçileri bir anda elden çıkarıp, yerine saanen gibi yüksek verimli kültür ırkı hayvanları koymak ekonomik olmayacağından ülkemizde süt keçiciliğini geliştirmenin esası melezleme çalışmalarına dayanmaktadır. Ancak melezleme çalışmalarının da başarısı için ana-babaların seçiminde titiz davranmak yani sağlıklı ve yüksek verimli hayvanları damızlık olarak seçmek gereklidir.

İsviçre Saaneni Verim Özellikleri:

Canlı ağırlık : 50-55 kg (ergin) 

Döl verimi : %180-200 

Laktasyon süresi : 270 gün 

Laktasyon verimi : 600 kg 

Sütte yağ : %3-3.3 

Günde Ort.Süt Verimi : 2.2 kg   

Yerli Kıl Keçileri Verim Özellikleri:

Canlı ağırlık : 45-50 kg (ergin)

Döl verimi : %80

Laktasyon süresi : 150 gün

Laktasyon verimi : 40 kg

Sütte yağ : %3-3.3

Günde Ort.Süt Verimi : 0.27 kg

Saanen X Yerli Kıl (Melez) Verim Özellikleri:

Canlı ağırlık : 50-55 kg

Döl verimi : %130

Laktasyon süresi : 210 gün

Laktasyon verimi : 250-300 kg

Sütte yağ : %3-3.3

Günde ort. süt verimi : 1.2 kg

Keçilerin Beslenmesi ve Önemli Yetiştirme İşleri

Ağılda besleme durumunda ergin bir keçi (14-15 aylık):  Süt verme durumuna göre günde 1-1.5 kg kaliteli kuru ot, 300-900 gr kesif yem verilmelidir. 0.5 kg kuru ot yerine 1 kg silaj yemi vermek daha uygundur. Silaj yemi sağımdan hemen sonra verilmelidir. Böylelikle silajın tadı ve kokusu süte geçmemiş olur. 50 kg canlı ağırlığında günde 3-4 kg süt veren keçiye aşağıdaki yem reçeteleri verilebilir.

a) 1 kg kuru yonca

b) 1.5 kg kuru ot

c) 3-4 kg yeşil çayırotu

d) 0.5 kg saman

e) 1.5 kg kepek

f) 0.5 kg kesif yem karması

g) 0.5 kg arpa kırması

h) 3-4 kg yeşil ot

ı) 0.5 kg kepek

i) 2 kg hayvan pancarı

Ek yemlerde katılacak tuz oranı hayvanların durumuna göre değişmektedir. Tuz miktarı keçilerin su bulmak için yürüyebildiği mesafeye göre değişmektedir. Örneğin; yemlikle su kaynağı arası 1.5-2 km ise kesif yem karışımlarına katılacak tuz oranı yaklaşık 1:7 olmalıdır. Kullanılan karışım çoğunlukla;1 kısım tuz, 1 kısım pamuk tohumu küspesi unu 3 kısım dane yem olmalıdır,

Keçiler için en uygun saman yulaf samanıdır. Patates süt salgısını arttırır. Lahana, bezelye, yulaf, arpa, mısır en uygun yemlerdir. Yeşil yemler mutlaka soldurularak yemlenmelidir.

Oğlakların Beslenmesi:

Oğlak büyütme, damızlık yetiştirmek veya kullanmak ve bakmak olmak üzere 2 nedenden yapılır. Oğlaklar doğal ve sun’i yolla emzirme yapılır.

Doğal Emzirme: Anayı emdirilerek yapılır.

Sun’i Emzirme : Anayı 2-3 gün emdirilerek, ağız sütü alınarak yapılır. 2-3 gün sonrası elde süt varsa emdirme yapılmalıdır. 3-4 gün sonrası kaliteli kuru ot veya kesif yem verilmelidir. Süt verme dönemi oğlakların gelişmelerine göre 10-12 haftadır. Oğlakların Rumenleri gelişene kadar silajla beslenmelidir. Aksi halde sindirim bozuklukları yapar.

Tekelerin Beslenmesi:

Dişilere nazaran daha kuvvetli beslemek gerekir. İyi kaliteli kuru ot, yulaf, arpa kırması, veya kesif yem verilmelidir. Normal zamanlarda 0,5-1 kg , aşım zamanında 1-1,5 kg kesif yem verilmelidir. Aşım dönemlerinde yemlerin içine yumurta sarısı karıştırılabilir. Ayrıca karmalara vitamin, kireç ve tuz konmalıdır. Ergin bir hayvan günde 10 lt. su içer.Yemlemeden yarım saat önce ve sonra su verilmelidir. Tekeler aşım zamanında zayıf veya şişman olmamalıdır.Boynuzsuz ana ile boynuzsuz baba kesinlikle çiftleştirilmemelidir. (Boynuzsuzluk dominanttır.) Bunlardan olan dişiler infertildir.

Damızlık Seçimi ve Damızlıkta Kullanma Yaşı

Tekelerde: Vücut yapısı sağlam ve kuvvetli olmalıdır. Duruşu düzgün yumurtalıkları büyük, yuvarlak ve düzgün olması gerekir. 9-10 aylıkken damızlıkta kullanılabilir. Başlangıçta az aşım yaptırılmalıdır. Damızlıkta kullanma yaşı 5-6 yaş kabul edilir.

Keçilerde: Vücudu uzun, başı dar ve dişilik karakteri göstermesi istenir. Memenin şeklinin yuvarlak, karın altına giren memenin damarlarının şişkin olması istenir. Damızlık seçiminde yalnız dişilerin süt ve yağ verimleri değil, damızlığa ayrılacak tekelerin ana ve yakın akrabaların süt verimleri de göz önünde bulundurulmalıdır.

Dişiler 8-9 aylıkken tekeye gösterilebilir. Geç gelişen ırklarda 15-18 aylıkken tekeye verilmelidir. Damızlıkta kullanma yaşı keçiler için 7-8 yaştır.

Süt keçiciliği geliştirmenin esası melezleme çalışmalarına dayanmaktadır.Ancak melezleme çalışmalarının da başarısı için ana babaların seçiminde titiz davranmak yani sağlıklı ve yüksek verim veren hayvanları damızlık olarak seçmek gerekir.

Keçilere Teke Katma İşlemleri

Serbest katım: Teke katım mevsimine göre 30-35 keçiye bir ergin teke, teke genç ise 15 keçiye bir genç teke hesabı ile yapılır.